Theo kết quả Điều tra nghiên cứu và phát triển (NC&PT) do Cục Thông tin khoa học và công nghệ quốc gia thực hiện, năm 2023, cả nước có 207.838 người tham gia các hoạt động nghiên cứu và phát triển (NC&PT), tăng so với các năm trước, phản ánh sự mở rộng và chuyên nghiệp hóa của hệ thống nhân lực khoa học và công nghệ.

Trong cơ cấu nhân lực, nhà nghiên cứu vẫn giữ vai trò chủ đạo với 173.041 người, chiếm 83,3% tổng số nhân lực NC&PT. Nhóm nhân viên kỹ thuật có 10.819 người (5,21%), trong khi nhân viên hỗ trợ đạt 23.978 người (11,54%). Xét theo loại hình kinh tế, khu vực Nhà nước chiếm tỷ trọng lớn nhất với 168.131 người, tiếp theo là khu vực ngoài Nhà nước (33.356 người) và khu vực có vốn đầu tư nước ngoài (6.351 người).

Xét theo khu vực thực hiện, nhân lực NC&PT tậ p trung nhiều nhất tại các cơ sở giáo dục đại học với 95.394 người, tương đương 45,90% tổng số. Khu vực doanh nghiệp có sự tăng trưởng mạnh, đạt 40.823 người (19,64%), vươn lên đứng thứ hai sau nhiều năm nằm ở cuối bảng. Các tổ chức NC&PT chuyên nghiệp chiếm 32.339 người (15,56%), tiếp theo là cơ quan hành chính, đơn vị sự nghiệp khác (20.916 người) và tổ chức dịch vụ KH&CN (18.366 người).

Trong giai đoạn 2015 – 2023, cơ cấu nhân lực NC&PT duy trì tương đối ổn định, trong đó nhà nghiên cứu luôn chiếm trên 80%, nhân viên kỹ thuật dao động quanh mức 5 – 7%, còn lại là nhân viên hỗ trợ. Tuy nhiên, sự nổi bật của năm 2023 là vai trò ngày càng gia tăng của khu vực doanh nghiệp, phù hợp với định hướng chính sách lấy doanh nghiệp làm trung tâm trong hệ thống đổi mới sáng tạo quốc gia.

Tính theo nhân lực quy đổi tương đương toàn thời gian (FTE), năm 2023 Việt Nam có 101.016 nhân lực NC&PT (FTE), đạt mức cao nhất trong giai đoạn 2015 – 2023, bình quân 10,07 nhân lực FTE trên 1 vạn dân. Trong đó, nhà nghiên cứu FTE chiếm chủ đạo với 83.635 người, tăng gần 33% so với năm 2015. Nhân viên hỗ trợ cũng tăng gấp đôi, cho thấy xu hướng chuyên nghiệp hóa và đa dạng hóa nguồn lực phục vụ hoạt động NC&PT.

Nhìn chung, sự phát triển về quy mô và chất lượng của đội ngũ nhân lực NC&PT trong năm 2023 đã góp phần khẳng định sự đầu tư đúng hướng của Việt Nam, đồng thời tạo nền tảng quan trọng cho việc làm chủ công nghệ và thúc đẩy đổi mới sáng tạo trong những năm tới.